سایفون « Syphon » به معنی قوری دارای خلاء است که بر اساس قانون انبساط و انقباض گازها عمل میکند . این دستگاه با استفاده از فشار بخار آب و خلاء موجود درون ظرفها قهوهای به روش غوطهوری ( فیلتری ) به شما ارائه میدهد . وکیوم پات ( Syphon ) همانند فرنچ پرس ، کافه سولو و V60 یکی دیگر از قهوه سازهای نسل سوم به شمار میرود که با استفاده از روش فیلتری قهوه را دم میکند .
تاریخچه وکیوم پات ( Vacuum Pot ) :
در واقع ایدهی اولیه طراحی سایفون ( Syphon ) به سال 1830 و توسط آقای Loeff در شهر برلین بر میگردد ، اما بطور جدی تر در سال 1840 خانم Marie Fanny Amelne در شهر لیون فرانسه ، طراحی و ساخت این قهوه ساز را پیگیری کرد . وی اولین نمونه موفق تجاری سایفون ( Syphon ) را بنام خود طراحی وثبت نمود . این دستگاه که در آن زمان با نام Vassieux شناخته میشد مجهز به دو محفظهی شیشه ای بود که به وسیلهی یک چهارچوب فلزی نگه داری میشد . این دو محفظه بوسیله یک لوله به هم وصل میشدند تا در هنگام سرو ، قهوه در محفظهی پایین قرار بگیرد . در واقع نحوهی عملکرد این دستگاه از ابتدا تا به امروز تغییر چندانی نکرده است اما بخاطر شکل طراحی خاص سایفون ، در آن زمان توجه بسیاری را به خود جلب کرد . در ابتدا از این قهوه ساز بعنوان وسیلهای تزئینی در سالن پذیرایی استفاده میشد و افراد بسیار کمی از آن بعنوان دستگاهی برای دم کردن قهوه استفاده میکردند . برای کسانی که عاشق نگه داری وسایل عتیقه و گرانبها بودند سایفون بعنوان یک وسیلهی زینتی با طراحی بینظیر به حساب میآمد . این دستگاه همچنین به عنوان وسیلهی زینتی مورد علاقهی اشراف زادگان و افراد ثروتمند کشور فرانسه نیز محسوب میشد . خانم Marie Fanny Amelne فرصت کافی برای طراحی پیشرفته تر اختراعش را داشت و پس از گذشت مدتی وکیوم پات ( Syphon ) به تولید انبوه صنعتی رسید ، تا حدی که تعدادی از آن دستگاه اولیه امروزه نیز وجود دارد . تقریبا همزمان با اختراع این دستگاه در فرانسه ، یک مخترع اسکاتلندی بنام Napier نوعی دیگر از سایفون ( Syphon ) را طراحی کرد و ساخت . این دستگاه چندان شباهتی به نمونهی فرانسوی آن نداشت و Napier هیچوقت آن را ثبت انحصاری نکرد . اما در طول چندین سال در بین مردم استفاده از این دستگاه متداول شد و در سال 1856 نیز یک جایزه برای طراحی آن دریافت کرد .
گسترش سایفون ( Syphon ) در جهان :
اولین نمونههای ساخته شدهی سایفون ( Syphon ) به تدریج راه خود را برای ورود به کشورهای دیگر نیز پیدا کرد . در سال 1910 دو خواهر بنام های Ann Bridges و Sutton از ایالت ماساچوست آمریکای شمالی ، نمونهی دیگری از وکیوم پات ( Syphon ) بنام Silex را بنام خود ثبت کردند که از شیشهی پیرکس ساخته میشد . این اختراع توسط این دو خواهر گسترش پیدا نکرد اما آنها همین اختراعشان را توسط مسافرخانه ها ، کافی شاپها و دیگر سازمانهای تجاری به فروش تجاری رساندند .
این دستگاه بتدریج توسط برخی دیگر گسترش پیدا کرد و طراحی آن نیز دستخوش تغییراتی شد و تفاوت مهم آن با انواع دیگر آن ، این است که محفظهی پایین بطور مستقیم روی شعله اجاق قرار میگیرد . در بین تغییرات زیادی که در طراحی Silex در طول سالیان اتفاق افتاده است چند نمونه این دستگاه را برای استفاده در آشپزخانه ها مناسب کرده است ، برجسته ترین تغییرات عبارتند از : طراحی عریض تر ، کف محفظهی شیشهای پایینی بصورت صاف و مسطح باشد که با گرمایی که توسط شعله از زیر به آن میرسد مطابق باشد ، طراحی باریکتر محفظهی بالایی به منظور تعادل بیشتر .
صحبت از تعادل :
در طول سالیان و انواع طراحی سایفون ( Syphon ) همواره مبحث تعادل وجود داشته است و انواع گوناگونی از سایفون بی شباهت به طراحی سایفون استاندارد ساخته شده است ، بطوریکه بجای دو محفظه بصورت عمودی و یکی بالای دیگری ، دو محفظهی کنار یکدیگر طراحی شده است . در طراحی استاندارد Syphon شعلهی زیر محفظه در زمان مناسب توسط شما خاموش میشود اما در طراحی های دیگر که دو محفظه در کنار یکدیگر قرار دارد هنگامی که آب خالی میشود ، شعله هم بطور خودکار خاموش میشود . استفاده از این نوع Syphon در میانهی دههی 1800 میلادی در بین مردم رواج پیدا کرد و امروزه نیز از آن استفاده میشود . کارکرد این نوع از وکیوم پات ( Syphon ) با نوع دیگر آن تفاوت چندانی ندارد .
سایفون ( Syphon ) های امروزی :
دوشرکت ژاپنی Hario و Yama امروزه تولید تجاری قهوه سازهای سایفون ( Syphon ) را بطور گستردهای در اختیار دارند . در واقع بزرگترین شرکتهای تولید این قهوه ساز ، همین دو شرکت ژاپنی میباشند که سالیانه انواع گوناگونی از قهوه سازهای سایفون را به فروش میرسانند . استفاده از از این قهوه ساز امروزه به دلیل طراحی منحصر بفرد و زیبای آن در انواع کافی شاپها و منازل رایج است . در این نوع روش دم کردن شما کاملا همه چیز را با چشم خود میبینید و این میتواند برای شما بسیار لذتبخش باشد .
قسمتهای مختلف سایفون ( Syphon ) :
- 2 مخزن شیشهای در پایین و بالا که در مخزن پایینی در ابتدا آب و در انتها عصارهی قهوه جمع میشود و در مخزن بالایی عملیات دم شدن قهوه انجام می شود .
- یک واشر که وظیفهی ایجاد خلا در مخزن پایینی هنگام دم شدن قهوه را به عهده دارد .
- یک فیلتر کاغذی ، فلزی ، شیشهای و یا نخی برای جلوگیری از ورود تفاله قهوه به مخزن پایینی در انتهای کار دستگاه .
نحوه کارکرد سایفون ( Syphon ) :
هنگامی که دستگاه را روی منبع حرارتی قرار میدهیم مقداری از آب مخزن پایینی تبدیل به بخار می شود و با ایجاد فشار روی سطح آب باعث بالا رفتن آب داغ از لوله به مخزن بالایی میشود و در آنجا آب داغ با پودر قهوه مخلوط می شود . زمانی که آب مخزن پایینی بسیار کم می شود بخار آب نیز از طریق لوله وارد مخزن بالایی می شود و دمای مخزن بالایی را بین 90 تا 95 درجه ثابت نگه می دارد و همین امر باعث دم شدن یکنواخت قهوه میشود . ساختار سایفون ( Syphon ) به این صورت است که همیشه مقدار کمی آب داخل مخزن پایینی باقی بماند و از شکستن شیشهی مخزن در اثر حرارت جلوگیری کند . تقریباً بعد از 1 الی 5 دقیقه (بستگی به میزان آب و قهوه دارد ) قهوه دم میشود . سپس با جدا کردن منبع حرارتی از دستگاه مولکول های بخار در مخزن پایینی منقبض شده و ایجاد خلا و مکش می کند و در نتیجه عصارهی قهوه با گذشتن از صافی وارد مخزن پایینی میشود .
[alert style=”error”] شما میتوانید جهت مشاهده و خرید قهوه ساز سایفون روی لینک روبرو کلیک نمایید : انواع قهوه ساز نسل سوم [/alert]