برخی میوه ها گویی مقامی بالاتر از یک میوه دارند. مقامی که می تواند جهان را در نوردد و میلیاردها انسان را تحت سلطه خودش درآورد. تا جایی که گاهی اقتصاد یک کشور را بچرخاند و در برهه ای از زمان حتی به عنوان ارز برای مبادله کالا قرار گیرد. این میوه ها حتی از ابتدای کشفشان توسط انسان، مقامی آسمانی نزد اجداد ما داشته اند و میوه خدایان نامیده می شده اند. شاید نخستین حدستان قهوه باشد. اما نه.
درست است که قهوه هم در این تعریف می گنجد، اما قبل از آن میوه دیگری این مقام را داشته و البته هنوز هم دارد. یعنی کاکائو. میوه ای که پایه و اساس پرطرفدارترین خوراکی جهان، یعنی شکلات است. چه شکلات های جامد و شکلات های مایع و حتی انواع پودر شکلات همچون پودرهای هات چاکلت.
حال ما در این مقاله می خواهیم به بهانه آشنایی با هات چاکلت و چگونگی طرز تهیه هات چاکلت با شیر، از کاکائو هم حرف بزنیم.
برای همین هم ابتدا از تاریخ جالب کاکائو شروع می کنیم و در انتها به شکلات و هات چاکلت می رسیم.
مایاها، آزتک ها، اسپانیایی ها و دیگران
اگر نمی توانید جهان بدون شکلات را تصور کنید، خوشحال باشید که در سالهای پس از قرن شانزدهم به دنیا آمدید. چراکه در این قرن بود که اسپانیایی ها در سفرهایشان (بهتر است بگوییم تجاوزاتشان) به آمریکای جنوبی و از جمله مکزیک، با کاکائو آشنا شدند. داستان هم به این شکل است که وقتی آنها با آزتک ها برخورد کردند، دیدند که این مردمان بومی از دانه های گیاهی عجیب به عنوان خوراک و دارو استفاده می کنند.
آنها حتی این دانه ها را کوبیده، با آب مخلوط کرده و می نوشند و آن را نوشابه خدایان می دانند. آزتک ها نام شکاتل را به این نوشیدنی داده بودند و گویی ریشه کلمه شکلات است.
به عبارتی دیگر، آزتک ها، مایاها، اولمک ها و دیگر قبایل آمریکای جنوبی، حدود 3500 سال بود که با این درخت شگفت انگیز آشنا بودند. درختانی که به صورت وحشی در مناطقی از جمله مکزیک که اصلی ترین منطقه رشد درخت کاکائو است، وجود داشتند و دارند.
این مردمان بدوی اما در عین حال دارای تمدن، کاکائو را درختی آسمانی می دانستند. چراکه خواص درمانی آن را تجربه کرده بودند و از طرفی هم شکل میوه و دانه های کاکائو آنها را به این فکر انداخته بود که این درخت متعلق به خدایان است.
پادشاهان این قبایل روزانه تا ده ها جام شکاتل می نوشیدند و هر که در دربار پادشاهی بوده نیز از این نوشیدنی بهره مند می شده است. برای همین هم وقتی اسپانیایی ها تقاضای کاکائو داشتند، با روی باز درخواست آنها را اجابت کردند.
اما اسپانیایی ها مانند آزتک ها دست و دلباز نبودند. آنها تا 100 سال راز تهیه شکاتل را از دیگر اروپاییان پنهان کردند و در قرن 17 میلادی بود که این راز فاش شد. اما جالب است که تا قرن ها، کاکائو و شکلات به عنوان یک خوراک ثروتمندانه در اروپا رواج داشته است.
چراکه آوردن دانه های کاکائو از آمریکا به اروپا و سپس فرآوری آنها کاری دشوار و هزینه بر بوده است. از همین رو، کاکائو وقتی به اروپا می رسیده، قیمتی سرسام آور پیدا می کرده است. این ارزش مادی تا آنجا پیش می رود که در قرن 16 میلادی، از کاکائو به عنوان پول استفاده می شده است.
جامعه سرمایه داری اروپا اما نتوانست چشمش را روی این طلای قهوه ای ببندد. برای همین افراد مختلفی از سران و ثروتمندان اسپانیایی و دیگر کشورهای اروپایی به فکر پرورش کاکائو افتادند. آنها احتمالا در ابتدا سعی کرده اند تا کاکائو را در خاک اروپا رشد دهند. اما وقتی که فهمیدند که این درخت سرسخت با خاک نازدار اروپا همخوانی ندارد، نهال های کاکائو را به هند و فیلیپین و آفریقا و آسیای شرقی بردند. (روندی که درباره قهوه هم تکرار شد)
درخت کاکائو
قبل از اینکه بخواهیم طرز تهیه هات چاکلت با شیر را بدانیم، باید ریشه های هات چاکلت را بررسی کنیم. یعنی کاکائو و درخت کاکائو.
درخت کاکائو در شرایطی شبیه به قهوه رشد می کند. یعنی باید در سایه باشد و به بار نشستن آن چیزی حدود 5 سال طول می کشد. برای همین هم عمدتا در مناطق گرمسیری و استوایی یافت می شوند. این درخت در زمان شکوفه دهی، حدود 6 هزار شکوفه می دهد. اما تنها 20 غلاف کاکائو می سازد. منظور از غلاف، میوه های بزرگ درخت کاکائو است که در هر کدام از آنها بین 30 تا 50 دانه وجود دارد. (این مقدار تنها برای تهیه 450 گرم کاکائو مناسب است)
جالب است که غلاف کاکائو مستقیما از تنه درخت رشد می کند و شاخه ها فقط نقش سایه بان را دارند. این غلاف دارای پوستی ضخیم و چرمی مانند است. زیر این پوسته، یک گوشته 3 سانتی متری صورتی رنگ وجود دارد که قابل خوردن نیست.
زیرگونه های درخت کاکائو
درخت کاکائو سه زیرگونه اصلی دارد: فوراسترو (Forastero)، کریلو (Criollo) و ترینیتاریو (Trinitario).
زیرگونه نخست یعنی فوراسترو بیشترین تولید کاکائو در جهان، یعنی حدود 90 درصد را در اختیار دارد. نام این زیرگونه به اسپانیایی معنی “خارجی” می دهد و منطقه اصلی آن کوهستان های آمازون است. درخت آن بلند و قوی و در برابر آفات مقاوم است. اما طعم کاکائوی آن تلخ و گاهی زننده است.
زیرگونه بعدی یعنی کریلو نادرتر است و بسیار کم کشت می شود. نام این زیرگونه در اسپانیایی معنی “بومی” می دهد و همان کاکائویی است که اسپانیایی ها برای نخستین بار تجربه کردند. این زیرگونه در مناطقی از آمریکای جنوبی که هوایی معتدل و خاکی غنی دارند، یافت می شود.
هرچند دانه های این زیرگونه خوش طعم هستند، اما به خاطر مقاومت کم آن در برابر آفات، درصد بسیار کمی از تولید کاکائو را شامل می شود.
اما زیرگونه سوم، به نوعی حاصل پیوند و فرزند دو زیرگونه قبلی است. ترینیتاریو نسبت به فوراسترو بازدهی بیشتری دارد و نسبت به کریلو از مقاومت بالاتری برخوردار است. گویی این فرزند خلف، کمبودهای والدین خود را ندارد و ویژگی های آنان را بهبود بخشیده است.
جالب است بدانید که این زیرگونه پس از یک حادثه طبیعی که منجر به از بین رفتن درختان بسیاری از زیرگونه کریلو در ترینیداد شد، به وجود آمد. این زیرگونه بیشتر در اندونزی و آمریکای جنوبی کشت می شود.
فرآوری دانه کاکائو
برداشت کاکائو به زمان مشخصی از سال بستگی ندارد. به عبارتی دیگر، برداشت کاکائو چندین بار در سال صورت می گیرد و در بسیاری از کشورها، در هر زمانی از سال می توان آن را برداشت کرد. روند فرآوری دانه ها بدین گونه است که پس از رسیدن غلاف، آن را از درخت می چینند.
سپس آن را باز می کنند و در هوای آزاد می گذارند تا کاملا خشک شود. پس از اینکه دانه ها خشک شد، آنها را جدا کرده و انبار می کنند. این دانه ها که در کوزه یا بشکه ای قرار می گیرند، به صورت طبیعی دچار تخمیر می شوند و تلخ بودن کاکائو هم به همین مرحله باز می گردد.
البته این تخمیر باید کنترل شده باشد. چراکه اگر بیش از اندازه یا کمتر از نیاز، تخمیر انجام گیرد، دانه ها خراب می شوند. پس از تخمیر، دانه ها را زیر آفتاب خشک می کنند تا برای آسیاب شدن آماده شوند.
کاکائو یا کاکائو؟!
شاید تعداد انگشت شماری به این موضوع توجه کرده باشند که دو نوع پودر کاکائو در جهان داریم. یکی کاکائو (Cacao) و کاکائو (Cocoa) که البته تلفظشان برای ما فارسی زبانان یکی است. اما در انگلیسی تفاوت دارد و این به خاطر یک مسئله در فرآیند فرآوری آنهاست.
به طورکلی هر دو نوع از دانه کاکائو گرفته می شوند. تفاوت در اینجاست که کاکائو (Cacao) پس از تخمیر، تنها در آفتاب خشک و سپس آسیاب می شود. اما کاکائو (Cocoa) علاوه بر خشک شدن، یکبار رست (یا همان برشته) هم می شود.
اما جالب است که این پودر تلخی کمتری نسبت به کاکائو (Cacao) دارد. البته به هر حال می گویند که ارزش غذایی کاکائو (Cacao) از کاکائو (Cocoa) بیشتر است. چراکه Cocoa به خاطر رست شدن، کمی از ارزش غذایی خود را از دست می دهد. برای همین در بسته بندی های پودر کاکائو (Cocoa) شکر و پودر لبنیات نیز یافت می شود.
اما چیزی که در فرآیند طرز تهیه هات چاکلت با شیر از آن استفاده می کنیم، کاکائو (Cacao) است. هرچند شاید شرکتی هایی باشند که از Cocoa در هات چاکلتشان استفاده کنند.
هات چاکلت Hot chocolate
بالاخره می رسیم به هات چاکلت (Hot Chocolate) و می خواهیم ببینیم این نوشیدنی داغ چیست و اصلا از کجا آمده است. برای همین ابتدا کمی در ماهیت آن جستجو می کنیم و در آخر به طرز تهیه هات چاکلت با شیر می پردازیم.
اما در پاسخ به این پرسش که هات چاکلت چیست، چندین جواب وجود دارد. به عبارتی دیگر، واژه هات چاکلت چندین جنبه دارد. برخی به مخلوط پودر کاکائو با شیر یا آب داغ هات چاکلت می گویند. اما برخی دیگر به شکلات آب شده و ترکیب رقیق شده آن با شیر داغ هات چاکلت می گویند.
حال این تعریف دوم، به نظر خیلی ها تعریف دقیق تری است. هرچند امروزه هات چاکلت را به صورت پودر استفاده می کنند، اما گویا در همان ابتدا، شکلات را آب می کردند و پس از رقیق کردنش با شیر، می نوشیدند.
به هر رو از جنبه کلی تر این واژه هم نمی توان گذشت. جنبه ای که چندین معنا را در بر می گیرد و به هر نوع ترکیب پودر کاکائو یا شکلات با شیر یا آب داغ اطلاق می شود.
اما چیزی که ما امروز به عنوان هات چاکلت می شناسیم یک معنا بیشتر ندارد و آن هم پودری است که در همه جهان تقریبا به یک شیوه درست می شود. پودر هات چاکلت که عنصر اصلی در طرز تهیه هات چاکلت با شیر است، محصولی مدرن است که از ترکیب پودر کاکائو، پودر لبنیات و شکر درست شده و عمدتا با شیر داغ ترکیب شده و سرو می شود.
این نوشیدنی می تواند غلیظ یا رقیق باشد. به عبارتی بیشتر مردم نوع غلیظ آن را هات چاکلت اصل می دانند و اگر رقیق باشد، بیشتر به عنوان شیر کاکائو آن را می شناسند.
البته در این بین یک نکته جالب نیز وجود دارد: در برخی مناطق همچون نیجریه، این نوشیدنی را به عنوان چای می شناسند و یکی از اجزاء صبحانه شان است. در برخی مناطق دیگر فرآیند طرز تهیه هات چاکلت با شیر بدین گونه است که کاکائو را با دیگر گیاهان همچون ختمی یا هل مخلوط کرده و می نوشند.
هات چاکلت اما باریستاها را نیز خلاق کرده است. بدین صورت که آنها هنر لاته آرت خودشان را در فرآیند طرز تهیه هات چاکلت با شیر وارد کرده و با استفاده از فوم شیر، روی هات چاکلت آرت های متفاوتی ایجاد می کنند. هنری که به دلیل رنگ جذاب هات چاکلت بسیار چشم نواز می شود.
مشاهده کنید: انواع پودر قهوه فوری و هات چاکلت در فروشگاه آنلاین قهوه ایلیا
هات چاکلت و سلامتی
مواد و ترکیبات زیادی در فرآیند طرز تهیه هات چاکلت با شیر دخیل هستند. این مواد هر کدام ویژگی هایی دارند که رابطه آنها با سلامتی باید مورد نظر قرار گیرند. اما مهم ترین ماده در این فرآیند، کاکائو است.
بسیاری شکلات و کاکائو را مفید و بسیاری هم به دلیل قند و چربی زیاد شکلات، آن را مضر می دانند. اما تحقیقات نشان می دهد که شکلات می تواند به درمان بیماری های کبدی کمک کرده و حتی در درمان تب موثر باشد. همچنین برخی محققان می گویند که مقدار کمی شکلات می تواند در درمان اختلالات معده کمک رسان باشد.
آنتی اکسیدان دیگر ماده مفیدی است که در شکلات و کاکائو یافت می شود. این ماده که در میان مردم به ضد سرطان شناخته شده، به مقدار زیادی در یک لیوان هات چاکلت وجود دارد. به میزانی که محققان هات چاکلت را از نظر وجود آنتی اکسیدان، غنی تر از چای می دانند.
تحقیقاتی دیگر نیز نشان داده است که در هات چاکلت مقادیر خوبی از فلاونوئیدها وجود دارد که به جریان مناسب خون کمک می کنند. این تحقیقات نشان داده، افرادی که روزانه هات چاکلت می خورند، جریان خون بهتری دارند.
شکلات اما جنبه های روانی نیز دارد. تا جایی که در اروپای قرن 17 و 18 میلادی، شکلات را برای مبارزه با بدخلقی و خشم استفاده می کردند. دلیل این امر هم احتمالا وجود فنیل اتیل آمین در شکلات است.
این ماده که به مولکول عشق معروف است، چیزی شبیه به دوپامین است و تجربه ای لذت بخش همچون تجربه عشق را برای فرد ایجاد می کند. شاید به همین دلیل است که شکلات تقریبا هیچ بدخواهی ندارد)
اما در آن طرف مضرات شکلات را هم باید دید. میزان بالای کالری، چربی زیاد و همچنین قند بالا در شکلات های صنعتی، این خوراکی محبوب را به دشمنی برای تناسب اندام تبدیل کرده است. هرچند اگر کاکائو به صورت خالص مصرف شود، این ترکیبات را ندارد و در نتیجه تا این حد مضر نیست. اما انواع شکلات های صنعتی همچون نوتلا به دلیل چربی و قند زیاد، می توانند برای بدن خطراتی ایجاد کنند.
طرز تهیه هات چاکلت با شیر
حال می رسیم به بخشی که احتمالا منتظرش بودید. پس بیایید با هم طرز تهیه هات چاکلت با شیر را قدم به قدم بررسی کنیم.
شکلات یکی از پر طرفدارترین مواد غذایی در دنیای امروزی است. بسیاری از مردم عاشق شکلات هستند. این ماده غذایی علاوه بر طعم خوب و رایحه دلپذیر دارای فواید بسیاری نیز هست.
شکلات داغ یا هات چاکلت را میتوان به روش های متفاوت تهیه کرد. مثل تهیه آن بر روی اجاق گاز و تهیه در داخل مایکرویو. اما راحت ترین راه تهیه آن استفاده از پودر از قبل آماده شده است.
مواد لازم در تهیه طرز تهیه هات چاکلت با شیر
- پودر از قبل تهیه شده هات چاکلت
- مقدار دلخواه شیر
- پودر دارچین
- عصاره وانیل ( در صورت تمایل )
مراحل طرز تهیه هات چاکلت با شیر
- ابتدا 3 قاشق غذاخوری پودر هات چاکلت را درون فنجان یا ماگ مورد علاقه خود بریزید. احتیاجی به اضافه کردن شکر یا هر گونه ماده شیرین کننده دیگری نیست. به دلیل آن که پاکت حاوی مقدار مورد نیاز شکر برای شیرین شدن نوشیدنی شما را در خود دارد. بسته های شکلات مختلفی در بازار موجود هست. شکلات تلخ تیره و یا روشن و یا هرگونه دیگر.
مشاهده کنید: انواع ماگ و فنجان در فروشگاه آنلاین قهوه ایلیا
2. سپس حدود 350 میلیلیتر آب یا شیر داغ را بر روی پود داخل ماگ بریزید. میزان شیر یا آب بسته به اندازه ماگ شما نیز میتواند تغییر کند. شما میتوانید از آب یا شیر استفاده کنید. شیر را بر روی اجاق یا داخل مایکروویو گرم کنید. اما آن را بخار زده یا در حال جوش استفاده نکنید.
3. مواد را به خوبی با یکدیگر مخلوط کرده و هم بزنید تا به صورت یکدست درآید. برای این کار از قاشق یا هم زن میتوانید استفاده کنید. تنها در یک جهت قاشق را نچرخانید بلکه در جهات مختلف نوشیدنی را هم بزنید.
4. برای اضافه شدن عطر و رایحه بیشتر و حتی سالم تر شدن نوشیدنی می توانید از عصاره وانیل نیز استفاده کرده و آن را داخل شکلات داغ خود بریزید. در آخر کمی پودر دارچین بر روی سطح هات چاکلت خود ریخته تا هم طعم بهتر و هم ظاهری زیبا به نوشیدنی بدهید.
سلام وانیل رو چقدر بریزیم ؟یه قاشق مربا خوری یا نصفش؟
بستگی به ذائقه تون داره…ولی ترجیحا نصف قاشق
میشه پودر دارچین نریزیم؟
از کجا پودر رو تهیه کنیم ؟